Κυριακή 8 Απριλίου 2012

HERBIE HANCOCK death wish

Τελικώς πόσα “Death Wish” βγήκαν στο πανί; Τέσσερα ή πέντε; Πέντε, εξ όσων είδα στον imdb.com. Εδώ, πάντως, έχουμε να κάνουμε με το πρώτο (και καλύτερο προφανώς), από το 1974, σε σκηνοθεσία του Michael Winner με τον Charles Bronson, τον Vincent Gardenia και τον Jeff Goldblum (αυτούς θα τους έγραφα και από μνήμης). Την ταινία την οποία γούσταρα πολύ ως έφηβος, αφού πρωταγωνιστούσε σ’ αυτήν ένας αγαπημένος ηθοποιός, την έβλεπα σχεδόν κάθε καλοκαίρι στα θερινά σινεμά (χονδρικώς, από το ’80 μέχρι το ’85), σταματώντας να τη βλέπω ξαφνικά (μάλλον απερίσκεπτα), όταν κάπου είχα διαβάσει πως (η ταινία) ελεγχόταν για φασίζουσα προπαγάνδα επειδή υπερασπιζόταν την αυτοδικία, προάγοντας δηλαδή την έμπρακτη εκδίκηση και άρα την κοινωνική ζούγκλα. Το στόρι, πάνω-κάτω, το θυμόσαστε…
Ο Γάτος υποδύεται έναν αρχιτέκτονα με ήρεμη οικογενειακή ζωή, η οποία διαταράσσεται οριστικώς και αμετακλήτως όταν επιστρέφοντας μια μέρα στο σπίτι του βρίσκει βιασμένη την κόρη του και βάναυσα χτυπημένη τη γυναίκα του (η οποία και θα κατέληγε αργότερα στο νοσοκομείο). Αποφασίζει, τότε, ο ίδιος να πάρει το νόμο στα χέρια του, αρχίζοντας να καθαρίζει την πόλη από τα αποβράσματα, ώσπου κάποια στιγμή τρακάρει εκείνους που έψαχνε πραγματικά. Δεν χρειάζεται να πω κάτι παραπάνω... Φυσικά, κανείς (ή τουλάχιστον εγώ – ας μιλάμε μόνο για τους εαυτούς μας) δεν θα μπορούσε να συμμεριστεί μία τέτοια αντίδραση, αλλά επειδή επρόκειτο περί ταινίας (και η συγκεκριμένη ταινία είναι ένα παραμύθι με «λύκους» και «κοκκινοσκουφίτσες») το να αρχίσουμε να μιλάμε για... φασισμούς και τα λοιπά είναι τουλάχιστον υπερβολικό (για να μην πω κάτι περισσότερο). Σε τελευταία ανάλυση πολλά ανάλογα φιλμ (και δεν εννοώ φυσικά το “Funny Games” του Haneke) δεν είναι μόνο δέκα φορές πιο ηλίθια –όχι πως το “Death Wish” ήταν τέτοιο, αφού ως περιπέτεια μέτραγε πολύ–, αλλά και εκατό φορές πιο φασιστικά· αν και πάλι ουσιαστικό πρόβλημα δεν υφίσταται. Ο καθένας μας, ως θεατής, δεν έχει μόνον την ευθύνη των επιλογών του, αλλά και κάθε παρεπομένου που αφορά σε αυτές (τις επιλογές).
Στο “Death Wish” λοιπόν (που προβλήθηκε τότε στην Ελλάδα με τον τίτλο Ο Εκτελεστής της Νύχτας – αν θυμάμαι καλώς Εκτελεστής χωρίς Οίκτο ήταν ο τίτλος του πρώτου sequel) τη μουσική είχε γράψει ο πολύς Herbie Hancock· εδώ, ακούω το 180άρι βινύλιο της Music On Vinyl, που κυκλοφόρησε πέρυσι.
Βρισκόμαστε στο 1974. Ο Hancock βιώνει την περίοδο τής... αφάνας και της (ωραίας) σαβούρας του blaxploitation, παράγοντας ένα score που βρίθει από μελοδραματικά strings (πολλά strings), space αντηχήσεις και κακόγουστα bleeps τύπου George Duke (αν και… τύπου Hancock πρωτίστως), λειαίνοντας κι αυτός από τη μεριά του το δρόμο για το σάρωμα της disco, που τότε άρχιζε να δείχνει πρόσωπο. Όχι πως δεν υπάρχουν στο “Death Wish” ωραία θέματα, με την… αριστοτελική έννοια του ωραίου, όπως το άψογο ελεκτροτζάζ “Fill your hand”, που κλείνει το άλμπουμ, αλλά να –πώς να το πω;– το όλον πράγμα μού αφήνει μιαν αίσθηση cult. Δεν είναι ο σωστός χαρακτηρισμός, αλλά τέλος πάντων…

9 σχόλια:

  1. διαφωνω πληρως..κατ'αρχας τους πραγματικά υπαιτιους για τον βιασμο και τη δολοφονία της κόρης και γυναικας του δεν τους ανακαλύπτει ποτέ,αντιθέτως σκοτώνει σαν άλλος σηριαλ κίλλερ διαφορους μαύρους φτωχοδιαβόλους..σαν περιπέτεια δεν λέει κάτι το ιδιαίτερο ούτε φυσικα το σαουνττρακ..οσον αφορά το τέλος-η αστυνομία τον βγάζει λαδι και αυτός συνεχίζει το θεάρεστο έργο του-είναι εμετικό..προπαγανδίζει την κατάπτυστη ιδέα της αυτοδικίας..σαν περιπέτειες αλλά και όπως διαχειρίζονται το θέμα της κατακριτεας αυτοδικίας είναι απειρως καλύτερες το dirty harry και o ταξιτζης-για να μείνουμε στον χώρο των ύποπτων ταινιων ως προς το μήνυμα τους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Την ταινία έχω να την δω περισσότερο από 25 χρόνια. Έγραψα για ό,τι μου έχει μείνει στη μνήμη, και γι’ αυτό δε θέλω να επιμείνω ή να αντιταχθώ σε όσα υποστηρίζεις (αν σκοτώνει μόνο «μαύρους φτωχοδιάβολους» και όχι και λευκούς δηλαδή). Στη συμμορία που δολοφονεί τη γυναίκα του δεν συμμετείχαν λευκοί (ο Goldblum); Άρα δεν εμφανίζονται οι λευκοί ως «λευκές περιστερές»… Μην τη βγάλουμε (βγάλεις) και ρατσιστική την ταινία.
    Γιατί το τέλος σού φαίνεται εμετικό; Και στην ταινία του Haneke (και σ’ ένα σωρό άλλες) το ίδιο σχεδόν τέλος επιφυλάσσεται. Το «κακό» θριαμβεύει.

    Δεν ξέρω σήμερα τι γνώμη θα είχα για το φιλμ, αν το έβλεπα. Αλλά αυτή η αίσθηση κόμικ που είχε, μου άρεσε και όταν ήμουν έφηβος την απολάμβανα.
    Ο χαρακτηρισμός «ύποπτη» ταινία δεν μου αρέσει. Κάποιοι σκαλίζοντας (όλο και πιο βαθειά υποτίθεται) φθάνουν σε φαιδρότητες. Έχουν βγάλει φασίστες τους μισούς σκηνοθέτες…

    Το soundtrack είναι καλό (δεν είπα πως είναι αριστούργημα) και το “Fill your hand” από τα καλύτερα του Hancock εκείνης της περιόδου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Παρά την παρουσία του Χάνκοκ, η ταινία είναι απροκάλυπτα ρατσιστική, ακόμη κι αν στους βιαστές/δολοφόνους περιλαμβάνεται λευκός "αλήτης" (δεν το θυμάμαι καν, η παρουσία μαύρων είναι συντριπτική). Και φυσικά δεν γίνεται καμία ανάλυση τού γιατί υπάρχει, καθώς υπονοείται ευθέως, αυτό το μεγάλο ποσοστό μαύρης εγκληματικότητας: δεν εξηγείται τίποτε, απλώς οι κακοί τιμωρούνται γιατί είναι κακοί. Καμία σχέση με Funny Games: εκεί το Κακό θριαμβεύει σε βάρος των φιλήσυχων αστών με τους οποίους όμως συμπάσχει ο θεατής (το Κακό φαίνεται παράλογο και γνήσια ανησυχητικό). Εδώ ο Μπρόνσον εμφανίζεται ως ο Καλός αστός που προστατεύει τους ομοίους του. Κατανοώ το θέμα "παιδικές αναμνήσεις" κτλ., αλλά δεν βλέπω σε τι διαφέρει αυτό από το να γυρίσει κανείς ανάλογη ταινία στον Άγ. Παντελεήμονα. Ντροπή και στον Χάνκοκ, και στον Τζίμυ Πέιτζ που έγραψε μουσική για το σίκουελ. Καλά, ο Γουίνερ, ο Καραγιάννης της Αγγλίας, δεν μασάει, sui generis...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Anyway, για μένα –και απ’ όσο θυμάμαι, πάντα θέλω να το λέω αυτό– είναι άστοχο να μιλάμε για ρατσιστική ταινία. Δηλαδή, κάθε φορά που θα κινηματογραφείται ένας μαύρος που σκοτώνει θα αναφερόμαστε σε ρατσισμό, ενώ όταν κινηματογραφείται ένας λευκός που σκοτώνει θα έχουμε να κάνουμε απλώς με ένα αιτιολογημένο κακό; Δηλαδή εσύ δεν συμπάσχεις με τη βία που υφίστανται η κόρη και η γυναίκα του Bronson από τη λευκή συμμορία, και συμπάσχεις μόνο με τα θύματα της βίας που δείχνει ο Haneke;

    Ok, ας μην μιλάμε, παραλλήλως, για τις δύο ταινίες γιατί δεν είναι ίδιες και σ’ ένα πρώτο επίπεδο (πρώτο λέω) δεν θα είχα κανένα πρόβλημα αν γυριζόταν ταινία στον Άγιο Παντελεήμονα από τη στιγμή που η βία θα προερχόταν και από λευκούς και από μετανάστες (όπως στην πράξη), έστω και αν δεν ήταν από κινηματογραφικής πλευράς επαρκώς αιτιολογημένη για τους μεν ή τους δε. Ένα έργο τέχνης και δη κινηματογραφικό δεν μπορούμε να το αντιμετωπίζουμε με όρους πραγματικότητας και πολύ περισσότερο ως φιλοσοφικό δοκίμιο. Σε αυτή την περίπτωση ο Haneke (επανέρχομαι δυστυχώς) θα ήταν ένας φασίστας, ένας αμοραλιστής του κερατά –για να κάνω το συνήγορο του διαβόλου– επειδή η βία του στο “Funny Games” είναι τελείως αφύσικη (οι τύποι σκοτώνουν ούτε καν για να εκδικηθούν, σχεδόν από χόμπι, για να περάσουν την ώρα τους), συνεχίζοντας να κάνουν ανενόχλητοι τη δουλειά τους και μετά το… πέρας της ταινίας.

    Θα πω μια κουβέντα, μια γνώμη, έτσι ως κλείσιμο, που την ασπάζομαι απολύτως. Δεν πρέπει να ζητάμε πολλά από μια ταινία. Ή, εν πάση περιπτώσει, δεν μπορούμε να ζητάμε από μια ταινία περισσότερα από ένα βιβλίο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ευχαριστώ πολύ για την απάντηση. Μόνο μία παρατήρηση: "Δηλαδή εσύ δεν συμπάσχεις με τη βία που υφίστανται η κόρη και η γυναίκα του Bronson από τη λευκή συμμορία, και συμπάσχεις μόνο με τα θύματα της βίας που δείχνει ο Haneke;" Όχι, αυτό λέω: και οι δύο ταινίες κατασκευάζουν μηχανισμούς συμπάθειας. Προφανώς ως θεατής συμπάσχω με τα θύματα και στις δύο περιπτώσεις. Αλλά στην πρώτη η επιλογή του Μπρόνσον εμφανίζεται (πολύ συνειδητά, μην γελιόμαστε) ως θεμιτή κάθαρση ενώ στη δεύτερη δεν υπάρχει κάθαρση. Και εκεί κολλάω: στο "θεμιτή".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το Death Wish II(1982) ήταν πολύ βίαιο, και από μουσικής πλευράς το soundtrack υπογράφεται από τον Jimmy Page. Πρόκειται για την πρώτη του δισκογραφική δουλειά μετά την διάλυση των Led Zeppelin.Αν δεν κάνω λάθος έχουν γυριστεί 4.
    Σπύρος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. η ταινία ως προς το μήνυμα είναι αίσχος,ως προς την κόμικ αισθητική καλύτερα να δω τον επιθεωρητή Κάλλαχαν ή να διαβάσω δικαστή Ντρέντ
    ωστόσο συγχαρητήρια για το μπλόγκ σας,απλά απορώ πως δεν καταλαβαίνετε το προφανές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή